|
Schip in de kerk
Schip in de kerk
 - kopie(2).JPG)
Het schip in de kerk
Het ophangen of plaatsen van scheepsmodellen is een oude gewoonte, vooral in Hervormde kerken langs de kusten van Noord-Europa. Deze gewoonte dreigde uit te sterven in de negentiende eeuw, maar in de twintigste eeuw werd dit gebruik weer opgepakt. Het laatst bekend zijnde scheepsmodel is in 1986 geplaatst in de kerk van Marken. Waarschijnlijk zijn de oude modellen ''Votief-gaven" door zeelieden of reders geschonken na een veilige thuiskomst of na een financieel voorspoedige reis.
Voor het schip voor de kerk van Callantsoog is gekozen voor het model van de walvisvaarder ''Frankendaal''. De walvisvaarder "Frankendaal" stond onder het commando van Maarten Mooij, woonachtig op het voormalig eiland t'Oghe. Ook een aantal van de bemanningsleden van de ''Frankendaal'' woonde op dit eiland, verder kwam de bemanning van de Friese eilanden en Ost-Friesland (Duitsland).
Het schip '' Frankendaal'' heeft vele reizen naar de Noord (Groenland en Spitsbergen) gemaakt. Het verslag van één van de reizen in 1789, geschreven door de Commandeur Maarten Mooij, geeft aan dat toen de vangsten van vissen (walvis) tot een minimale vangst was teruggelopen. De kosten werden hoger, zeker tijdens de reis van 1789 waarbij het schip in het ijs vastgevroren raakte, het schip werd ernstig beschadigd en moest in Bergen (Noorwegen) worden gerepareerd. De reder heeft toen de vrouw van Maarten Mooij een brief geschreven waarin zijn behouden aankomst in Bergen wordt gemeld, deze brief is te zien in de museumboerderij'' Tante Jaantje''.
Een model wordt gebouwd uit een stuk hout (blokmodel), of met spanten en huiddelen. Het model van de ''Frankendaal" is een blokmodel, er is veel tijd gaan zitten in het voorbereiden van de bouw. Tekeningen van walvisvaarders zijn er bijna niet omdat alles op het oog en aan de hand van vuistregels werd gebouwd. De opdrachtgever geeft de werfbaas een te vervoeren tonnage op en de lengte van het te bouwen schip. Dan werd er door de werfbaas een derde van de lengte voor de breedte berekend die vervolgens de inhoud kon berekenen.
Om voor de toekomst vast te leggen wanneer het model is gebouwd door wie en waarom, heb ik de gegevens in het schip onder het achterdek geplaatst.
Ik ben begonnen met de bouw in september 2016, in de maand daarvoor heb ik mijn onderzoek naar de bouw van een model gestart en de gegevens van de "Frankendaal" verzameld. Veelvuldig heb ik gebruik gemaakt van het boek: 'Bouw van V.O.C schepen' waarin alle details te vinden zijn.
Het schip/scheepsmodel is geplaatst in de Protestantse Kerk te Callantsoog.
De onthulling van het model vond plaats op 30 Juni 2018.
De onthulling werd gedaan door Mevr Joke Pronk Mooij, een directe afstammeling van Maarten Mooij de Commandeur van de "Frankendaal".
De bouwer: Quirien Tepas.
|
